Obstetrisch geweld

Dit beschouwende artikel van Europese en Zuid-Amerikaanse auteurs is gebaseerd op COST Action Birth, een Europees onderzoek rond fysiologische (normale) geboorte.

Wereldwijd zijn er de laatste tientallen jaren rapporten van een groeiende en zorgwekkende overmaat aan medisch ingrijpen tijdens de bevalling, zelfs bij fysiologische en ongecompliceerde geboorten, en van gebrek aan respect voor vrouwen rondom de bevalling.

Deze praktijken in de geboortezorg blijken moeilijk te veranderen, ondanks wetenschappelijk onderzoek en politieke en organisatorische maatregelen die medisch ingrijpen moeten verminderen.

De auteurs stellen dat de buitensporige percentages medisch ingrijpen en het gebrek aan respect voor vrouwen tijdens de bevalling moeten worden beschouwd als structureel geweld. Ze zien in het concept van “obstetrisch geweld” een nuttig middel om het structurele geweld in de geboortezorg aan te pakken.

Als voorbeeld beschrijven de auteurs de wetgeving in Venezuela – het eerste land met een wettelijk verbod op “obstetrisch geweld”.
Dat wordt daar gedefinieerd als “de overname door zorgverleners van de zeggenschap van de vrouw over haar lichaam en reproductieve processen, die tot uiting komt in een ontmenselijkende behandeling, misbruik door medicalisering en pathologisering van natuurlijke processen, resulterend in verlies van zelfbeschikking, zelfrespect en de mogelijkheid om vrij te beslissen over haar lichaam en seksualiteit, met negatieve gevolgen voor haar kwaliteit van leven”.

De wet noemt vijf specifieke toepassingen van “obstetrisch geweld”:

• te late en ineffectieve zorg bij obstetrische (verloskundige) spoedgevallen,
• de vrouw dwingen op de rug te bevallen bij voldoende mogelijkheden voor een verticale bevalling,
• het zonder medische noodzaak belemmeren van vroege moeder-kindbinding (door scheiding),
• het natuurlijke proces bij een laag-risico geboorte belemmeren door inleiding,
• keizersnede toepassen als natuurlijke geboorte mogelijk is zonder verkregen vrijwillig uitgesproken goed geïnformeerde toestemming van de vrouw.

Volgens de auteurs is een debat over de vele aspecten van “obstetrisch geweld” nodig in juridische- en economische domeinen, in geboortezorg organisaties, onderwijs en onderzoek om wereldwijd de geboortezorg structureel te verbeteren.

Voor de Nederlandse situatie betekent dit artikel onder meer dat onnodige interventies, bijvoorbeeld keizersnede, episiotomie, horizontaal bevallen, te zien zijn als vormen van “obstetrisch geweld” en als aantasting van de integriteit van (het lichaam van) de vrouw.

Dit onderstreept het belang van het actief informeren en betrekken van vrouwen bij beslissingen in de geboortezorg waar we in Nederland heel actief mee bezig zijn.

bron: Kennispoort verloskunde