Badbevalling

Is bevallen in bad iets voor jou?

Steeds meer vrouwen kiezen ervoor om, in ieder geval een gedeelte van, hun bevalling in bad te doen. Wat zijn de voor- en nadelen van bevallen in bad en wat moet je regelen?

Badbevalling

Is bevallen in bad iets voor jou?

Steeds meer vrouwen kiezen ervoor om, in ieder geval een gedeelte van, hun bevalling in bad te doen. Wat zijn de voor- en nadelen van bevallen in bad en wat moet je regelen?

Badbevalling: een goed idee?

Hoewel verloskundigen het er allang over eens zijn dat warmte een bevalling kan bespoedigen, is een bevallen in bad nog lang geen gemeengoed.

Als de pijn van de weeën te hevig wordt zal bijna iedere verloskundige je adviseren om vooral in een warm bad of, bij gebrek aan een bad, onder de douche te gaan.

In Nederland bevallen nog steeds weinig vrouwen in bad, veel meer vrouwen gebruiken het bad wel tijdens de ontsluitingsperiode.

Bevallen in bad (hieronder verstaan we het geboren worden van de baby in bad) wordt hier toch als een beetje alternatief gezien.

In Engeland daarentegen is het bevallen in bad al zo ingeburgerd dat ziekenhuizen zelfs verplicht zijn om bad faciliteiten te bieden aan iedere gezonde barende. In Engeland gaat men ervan uit dat een gezonde vrouw in iedere positie moet kunnen bevallen die zij wenst.

Het nut van warmte bij bestrijding van pijn is al eeuwen bekend, toch zijn geen van de voor- of nadelen die in dit artikel beschreven worden, onderbouwd door gerandomiseerde onderzoeken.

De studies die gedaan zijn naar bevallingen onder water zijn te klein om er een wetenschappelijke conclusie aan te verbinden.

Als je denkt in bad te willen bevallen, bespreek dit dan met je verloskundige en zet het in je geboorteplan.

Overzicht onderwerpen

    Voordelen warmte tijdens badbevalling?

    Warm water tijdens de bevalling zorgt ervoor dat je de pijn van de weeën beter kunt opvangen.

    Belangrijk hierbij is wel dat je niet te vroeg in bad gaat zitten.

    De beste periode om in bad te gaan is als je ongeveer 5 cm ontsluiting hebt.

    Als je eerder in bad gaat kunnen de weeën afzwakken door het warme water met als gevolg dat de ontsluiting stagneert.
    Bovendien neemt het effect van het warme water af als je er te lang in zit.

    Als je te vroeg in het bad gaat zitten zul je minder aan de verzachtende werking van het warme water hebben op het moment dat je het juist het meeste nodig hebt namelijk tijdens de laatste centimeters ontsluiting.

    Voordelen badbevalling:

    • Pijnprikkels worden via dezelfde zenuwbanen naar je hersenen geleid als warmteprikkels. Als je naast pijn, warmte laat voelen, vindt er als het ware een competitie plaats tussen pijn- en warmteprikkels, waardoor er minder pijnprikkels aankomen bij de hersenen. Hierdoor voel je dus minder pijn
    • Warmte zorgt ervoor dat je makkelijker kunt ontspannen. Een ontspannen barende heeft een hogere afgifte van endorfine. Endorfine is een hormoon wat door de hersenen wordt afgegeven en werkt als natuurlijke pijnstiller.
    • De opwaartse druk van het water zorgt ervoor dat de baarmoeder minder zwaar voelt, het is hierdoor makkelijker om een comfortabele positie te vinden. Bovendien heb je door de warmte en ontspanning minder last van de rug, heupen en benen.
    • Warmte ontspant je spieren, hierdoor is er een hogere afgifte van catacholamine wat zorgt voor een betere doorbloeding van de baarmoeder, betere ontspanning en hierdoor betere weeën.
    • Snellere ontsluiting. In enkele kleine studies (dus niet wetenschappelijk bewezen) is naar voren gekomen dat vrouwen die bij hun eerste kind in bad bevallen gemiddeld binnen 4 uur bevallen als zij bij 4-5 cm ontsluiting in bad gaan zitten. Vrouwen die buiten het bad bevallen doen hier gemiddeld 6 tot 8 uur over.
    • Geleidelijkere uitdrijving, de kleine studies die gedaan zijn, geven aan dat er een verminderde kans is op scheurtjes of een knip bij een waterbevalling. Doordat de uitdrijving geleidelijker verloopt, rekt de spierlaag en de huid beter op. Bovendien zorgt de warmte voor een betere doorbloeding waardoor er minder snel scheurtjes optreden.
    • Warm water verlaagt de bloeddruk
    • De overgang van het leven in de baarmoeder en daarbuiten is minder schokkend voor de baby. Baby’s die in bad geboren worden lijken dit als minder gestresst te ervaren. Ze zijn veel rustiger dan baby’s die vanuit de warme baarmoeder direct in de koude buitenlucht komen.

    Heb je geen bad, maar wil je wel de voordelen van warm water, een lekker warme douche waar je lang onder blijft zitten helpt ook goed. Natuurlijk kun je ook altijd een bevalbad huren. Dit is zelfs verstandig als je echt in bad wilt bevallen. Verderop in dit artikel vertellen we je er meer over onder het kopje Eigen bad geschikt.

    Onderzoek toont aan dat warm water echt helpt

    Warmte en een ontspannen sfeer zijn belangrijke voorwaarden voor een goed verloop van de bevalling.

    Wanneer in bad, en wanneer eruit?

    Bevallen in bad, wanneer helpt het en wanneer liever nog niet.

    Het effect van het warme water, ontspanning en pijnverlichting, is het grootst als je in bad gaat bij minimaal 5 cm ontsluiting.

    Bij minder dan 5 cm zijn de weeën vaak nog niet zo erg dat je ze zonder bad bijna niet op kunt vangen.

    Juist de laatste centimeters ontsluiting geven zulke hevige weeën dat je de warmte van het water je heel goed kan helpen om de weeën op te vangen.

    Niet te vroeg in bad:

    Ga je te vroeg in bad, dan kan het warme water een remmende werking hebben.

    Het warme water kan de weeën dan zo laten afzakken dat de ontsluiting niet vordert. Bovendien neemt het effect van de warmte af als je te lang in bad zit.

    Ga je bij 3 cm al in bad zitten dan zal het warme water weinig effect meer hebben op het moment dat je het meest nodig hebt, de laatste centimeters.

    Gebroken vliezen en de badbevalling:

    Ook bij gebroken vliezen mag je in bad gaan, mits je zulke goede weeën hebt dat de verwachting is dat je binnen enkele uren gaat bevallen, wacht daarom liefst tot je zo'n 5 centimeter ontsluiting hebt.

    Het effect van het warme water, ontspanning en pijnverlichting, is het grootst als je in bad gaat bij minimaal 5 cm ontsluiting.

    Geboorte in bad

    Of de baby daadwerkelijk in bad geboren wordt is afhankelijk van jouw wensen.

    Voor je baby is de overgang van baarmoeder naar buitenwereld prettiger als hij in bad geboren wordt.

    Niet iedere verloskundige/gynaecoloog heeft evenveel ervaring met het begeleiden van een geboorte in bad. Bovendien is de houding waarin de verloskundige/arts moet staan niet heel comfortabel.

    Bespreek je wens om je baby in bad geboren te laten worden met je verloskundige/arts.

    Bedenk dat JIJ de baas bent. Jij beslist of je wel of niet in bad je baby geboren wilt laten worden, niet de arts/verloskundige (tenzij er natuurlijk sprake is van een medische reden waarom je niet in bad kunt bevallen).

    Hoewel je van tevoren kunt bedenken wat je zelf zou willen is het verstandig om ruimte in je geest open te laten voor andere opties.

    Je kunt van tevoren bedenken dat je de volledige bevalling in bad wilt doen, maar op het moment zelf kan het zijn dat je tijdens het persen toch liever uit het water gaat, of dat er een medische reden is waarom de verloskundige/gynaecoloog wil dat je uit bad komt.

    Beval je thuis, zorg er dan voor dat je in de buurt van het bad een plek hebt waar je ook zou kunnen bevallen.

    Is het verstandig om na de geboorte van de baby  uit het bad te gaan?

    Natuurlijk blijf je nog enkele minuten heerlijk in het warme water zitten met je baby. Zo is de overgang van het leven in de baarmoeder en daarbuiten minder schokkend voor je baby.

    Het is prachtig om te zien hoe tevreden een baby die in bad geboren wordt rond spartelt. Houdt het hoofdje van de baby wel boven water, maar laat het lijfje heerlijk dobberen.

    Of de placenta (moederkoek) ook in het water geboren kan worden is afhankelijk van wat je zelf wilt en hoe de verloskundige daar over denkt.

    Het water wordt immers wel vermengd met bloed tijdens de geboorte van de moederkoek. Zorg ervoor dat je voor de zekerheid een makkelijke uitstap hebt door een krukje bij het bad neer te zetten.

    Bevalbad huren?

    Moet je een bevalbad huren als je thuis al een bad hebt?

    Een gewoon huis- tuin- en keukenbad is niet echt geschikt voor een bevalling in bad:

    • In de eerste plaats is zo’n bad te klein om vrij in te kunnen bewegen.
      Het grote voordeel van een speciaal bevalbad is dat het zo lekker ruim is zodat je iedere positie kunt aannemen die je wilt.In een gewoon bad kun je niet veel meer dan liggen om lekker warm te blijven en liggen is voor de meeste vrouwen niet de meest ideale positie om weeën op te vangen.
    • Daarnaast is een gewoon bad niet diep genoeg. Voor een maximaal effect van het warme water is het nodig dat het water tot aan de borst reikt als je rechtop zit. Het opvangen van weeën kan eventueel wel in een gewoon bad, hoewel niet ideaal, maar voor de geboorte is een gewoon bad echt te klein.

    Een gewoon huis- tuin- en keukenbad is niet echt geschikt voor een bevalling in het water.

    Risico’s van een bevalling in bad

    Zijn er risico's aan een badbevalling?

    Er zijn onvoldoende (goede) onderzoeken gedaan naar badbevallingen om goed te kunnen onderbouwen wat de voor- en nadelen zijn van een bevalling in bad.

    Toch is er een aantal mogelijke risico’s naar voren gekomen in de kleine studies die tot nu toe zijn gedaan:

    • Als het water een te hoge temperatuur heeft (> dan 38 graden) raakt het lichaam van de barende vrouw oververhit.
      De baby is voor de afgifte van zijn warmte afhankelijk van de lichaamstemperatuur van de moeder. Als de moeder een te hoge lichaamstemperatuur krijgt kan de baby zijn warmte niet kwijt met als gevolg dat er koorts ontstaat bij de baby.
      Door de koorts verandert de stofwisseling bij de baby en stijgt de hartslag in eerste instantie. Als de temp van de moeder boven de 39 graden komt gedurende enkele uren, zal de hartslag van de baby uiteindelijk trager worden en kan de baby zuurstof tekort krijgen. In het ergste geval kan dit het overlijden van de baby tot gevolg hebben. Daarnaast kunnen de hersenen van de baby oververhit raken met als gevolg hersenschade.

      Belangrijk is dan ook dat het water een temperatuur heeft van maximaal 38 graden.

      Controleer dit regelmatig, in ieder geval iedere 2 uur. Een stijging van de temperatuur van moeder met maximaal 1 graad lijkt daarentegen goed voor de baby.

    • Inademing van water door de baby: zolang een baby onder water verblijft zal hij over het algemeen niet gaan ademen.
      Het water is qua temperatuur ongeveer gelijk aan de lichaamstemperatuur. Hierdoor krijgt de baby geen ademprikkel. Zolang de baby verbonden is met de navelstreng aan de moeder krijgt de baby zuurstof door de navelstreng. Toch zal de baby zelf moeten gaan ademen. Zodra de baby met zijn hoofd boven water komt, zal hij gaan ademen.

      Om te voorkomen dat de baby water inademt is het belangrijk om de baby het eerst met het gezichtje boven water te laten komen.

    • Infectiegevaar: uit een Zweeds onderzoek onder 1385 gezonde vrouwen die in water zijn bevallen is naar voren gekomen dat er geen verhoogd risico is op infecties bij moeder of kind bij gebroken vliezen.
      Voorwaarde is wel dat het bad goed schoon is en dat de vrouw niet eerder dan bij 4-5 cm ontsluiting in bad gaat. Uit oogpunt van hygiëne wordt bij de baden die in Nederland worden verhuurd dan ook altijd losse binnenhoes geleverd, die uitsluitend door de vrouw die erin bevalt wordt gebruikt. Na afloop wordt deze hoes weggegooid.
    • Het bloedverlies is in water bovendien bijna niet in te schatten, een klein beetje bloed doet het water immers al rood kleuren.

    In dit stukje een aantal mogelijke risico’s die naar voren gekomen zijn in de kleine studies die tot nu toe zijn gedaan m.b.t. badbevallingen.

    Nogmaals er zijn te weinig onderzoeken gedaan naar de risico's om echt goede uitspraken te doen.

    Tot nu toe lijken de voordelen van een badbevalling vele malen groter dan de nadelen.

    Rol partner bij een badbevalling

    Bij huurbaden is het mogelijk om een bad te huren waar een zitje voor de partner in zit.
    Zo kan je partner volledig betrokken zijn bij je bevalling en je ook fysiek ondersteunen.

    Of je partner wel of niet in het bad gaat is een keuze die jullie samen moeten maken.

    Een waterbevalling is niet vies, meestal komt er geen bloed in het water zolang de baby niet geboren is. Bovendien is het je eigen bloed en zal je partner daar niet vies van zijn.

    Ontlasting komt soms mee tijdens het persen, maar met behulp van een schepnetje (wordt bij een huurbad bijgeleverd) wordt dit uit het bad geschept en geeft dit dus geen vervuiling.

    Als jullie het willen is er dus niets op tegen om je partner bij je in het bad te hebben, hij/zij kan in zwemkleding gewoon bij je zitten.

    Mochten jullie hier niet voor kiezen, dan kan je partner natuurlijk ook naast het bad gaan zitten en bijvoorbeeld op je rug duwen als je last hebt van rugweeen.

    Door op je knieën te gaan zitten en met je armen te leunen op de badrand kan je partner je in ieder geval masseren als je dat nodig hebt.

    Praktische zaken

    Praktische zaken rondom bevallen in bad thuis

    • Als je overweegt om een bad te huren, regel dit dan vroeg in de zwangerschap. Er is veel vraag naar de baden en het aanbod is niet zo groot. Als je te laat informeert, dan is de kans groot dat er geen bad meer beschikbaar voor je is. Een gehuurd bad kun je afhalen als je 37 weken zwanger bent en mag je houden tot na de bevalling, maar maximaal tot 42 weken zwangerschap. Informatie vind je op www.waterkinderen.nl
    • Een speciaal bevalbad is ongeveer 1.80 x 1.30 groot, zorg dus dat je een plek in huis hebt waar dit bad ruim kan staan en waar nog voldoende ruimte overblijft om rond het bad te staan en lopen voor de verloskundige, kraamverzorgster en je partner. Daarnaast moet de ruimte waarin het bad staat goed kunnen worden verwarmd. Jij en je baby moeten immers ook weer uit het bad en dan is het heel belangrijk dat de temperatuur dusdanig is dat je baby niet te snel afkoelt.
    • Sommige baden hebben een speciaal zitje voor de partner, zo kan die ook comfortabel in het bad zitten en kun jij op hem/haar steunen tijdens het persen.
    • Zorg voor een klein stevig krukje naast het bad zodat je er makkelijk in en uit kunt komen. Leg ook een matje onder dit krukje zodat hier de moederkoek geboren kan worden.
    • Maak in de buurt van het bad een comfortabele plek voor moeder en kind. Een lekkere bank of een (logeer)bed zijn hiervoor geschikt. Zo kun je na de geboorte heerlijk van je kind genieten zonder bijvoorbeeld eerst naar de slaapkamer boven te hoeven lopen. Bedek de bank of het bed wel met enkele celstofmatjes (kraampakket) om vlekken van bloed ed te voorkomen. Zorg er ook voor dat er een warm dekbed in de buurt ligt zodat moeder en kind lekker warm blijven.
    • Zorg voor sfeerverlichting op de plaats van de bevalling en eventueel een rustgevend muziekje. Hard licht bevordert de ontspanning niet. Kaarsen of schemerverlichting voldoen prima tijdens de ontsluitingsperiode. Tijdens het persen kan het zijn dat de verloskundige graag wat meer licht wil.
    • Zorg voor een comfortabele stoel voor de verloskundige zodat zij ook even rustig kan zitten en haar rug tot rust kan laten komen.
    • Heb je een houten vloer, informeer dan eerst of de vloer het gewicht van het bad wel kan dragen, er gaat ongeveer 800 liter water in een groot bad en dit weegt dus ook 800 kilo. Bij een goede vloer moet dit geen probleem zijn, maar vooral bij oude huizen is het raadzaam om dit toch even te checken.
    • Drink voldoende om uitdroging te voorkomen.

     

    Online zwangerschapscursussen

    Zwangerschap is ontegenzeggelijk een bijzondere periode die je hooguit een paar keer in je leven meemaakt.

    Er komt in je zwangerschap veel op je af, je wordt ingewijd in een wereld die tot nu toe onbekend voor je was. Er worden vragen aan je gesteld waarvan je niet wist dat het mogelijkheden waren en je moet keuzes maken over dingen waarvan je niet wist dat het bestond 😉 .

    Daar kun je waarschijnlijk wel wat hulp bij gebruiken.

    Om jou hierbij te helpen hebben wij diverse online zwangerschapscursussen ontwikkeld. Onze cursussen zijn een volledige vervanging voor een 'gewone'zwangerschapscursus en worden vergoed door de meeste zorgverzekeraars.
    Cursussen die jou inwijden in de zwangere wereld, die je helpen keuzes te maken die bij jou/jullie passen en die ervoor zorgen dat jij vol vertrouwen en als de sterke vrouw die je bent je 'mannetje' kunt staan tijdens je zwangerschap, bevalling en de eerste periode met je baby.

    Hoewel een bevalling niet te plannen is, zorgt een goede voorbereiding ervoor dat jij een bevalling krijgt waar je met een goed gevoel op terug kunt kijken.

    Dat is wat wij iedere zwangere en haar partner gunnen!

    Onze online zwangerschapscursussen:

    (wel beeld maar geen geluid? Klik op de play button

    Fit en in balans bevallen:
    Een combinatie van zwangerschapsyoga en mindfulness.(15 video lessen en 11 downloads)
    Docent: Jacqueline Luchtmeijer; fysiotherapeut en zwangerschapscoach
    Een actieve en complete zwangerschapscursus die je niet alleen voorbereid op je bevalling maar er ook voor zorgt dat je lekker fit blijft in je zwangerschap.

    Grip op je bevalling:
    7 videolessen en 15 downloads, gegeven door Sandra Vuik, verloskundige.

    Een nuchtere, complete en vooral eerlijke voorbereiding op je bevalling. Antwoord op vragen waarvan je niet eens wist dat je ze had.

    Naast voorbereiding op een natuurlijke bevalling is er ook aandacht voor medische ingrepen. Hoe ga je het gesprek aan met de arts, welke vragen kun je stellen en hoe zorg je ervoor dat jij de regie houdt?

    De informatie is aangevuld met ademhalingsoefeningen en tips & tricks om je bevalling zo soepel mogelijk te laten verlopen.

    Je bent na deze cursus op alles voorbereid.

    Hypnobirthing:
    Een hippe, luchtige en eigentijdse zwangerschapscursus. (14 video lessen en 8 downloads)
    Docent: Doete Reitsma verloskundige
    Vertrouwen, positiviteit en samenwerking staan hierin centraal. Geen ‘geitenwollensokken- of pufcursus’ dus, maar juist een heel praktische, leuke en volledige voorbereiding op de geboorte.

    Voeding en zwangerschap:
    Leer hoe makkelijk gezond eten in te passen is in je drukke leven (16 videolessen en 22 downloads)
    Docent: Anouk Bolhaar; diëtiste
    Je leert op een leuke en makkelijke manier gezond te eten. Voor, tijdens en na je zwangerschap weet je hoe je binnen no-time de lekkerste dingen op tafel zet.
    Geen focus op wat je niet mag eten, juist de nadruk op wat je wel kunt eten en drinken.

    Fit en in balans met je baby
    7 videolessen en 2 downloads. Gegeven door Jacqueline Luchtmeijer, fysio en zwangerschapscoach.

    Voor een actief herstel na je bevalling

    Wil jij na je bevalling actief werken aan je herstel, je conditie en kracht? Wil je weer plezier krijgen in bewegen en dit het liefst samen met je baby doen? Ontdek de workouts voor na je bevalling, word fit en betrek je baby op een leuke, passende manier.

    Binnen de workouts ligt de nadruk op je buik, bekken, onderrug en op je conditie. De oefeningen worden steeds iets zwaarder en zijn aangepast aan het herstel na de bevalling.

    Naast passende workouts voor jou, leuke oefeningen voor jou en je baby, is er binnen de lessen ook aandacht voor het (her)vinden van balans.

    Leer je baby kennen:
    Als je super voorbereid wilt zijn op het leven met je baby (14 video lessen en 3 downloads)
    Docent: Esther van Bloemen-Bartels; babyverpleegkundige
    In negen maanden tijd groeit er een prachtig kindje in je buik. Je voelt hem af en toe trappelen, maar na de geboorte gaan jullie elkaar pas echt leren kennen. In deze eerste levensfase moet je vooral veel kijken naar je baby. Naar zijn lichaamstaal. Naar de geluidjes die hij maakt. Naar zijn ontwikkeling. En ja, zelfs naar je eigen handelen op al die signalen.
    En daar gaat deze online cursus over.

    Bronnen

    Zoals eerder beschreven zijn er geen goed onderbouwde onderzoeken of een badbevalling betere uitkomsten heeft dan een niet badbevalling.

    Dat is ook wel logisch, om goed wetenschappelijk onderzoek te doen moet een onderzoek blind uitgevoerd worden.

    Dat wil zeggen dat de ene helft van de onderzoeksgroep het te onderzoeken middel wel krijgt en de andere helft niet, zonder dat de deelnemer weet of hij/zij het middel nu wel of niet gekregen heeft.

    Bij een badbevalling is dat natuurlijk onmogelijk, de deelnemer weet of ze wel of niet in bad gezeten heeft 😉

    Toch willen we enkele onderzoeken met je delen:

    Systematic review and meta-analysis to examine intrapartum interventions, and maternal and neonatal outcomes following immersion in water during labour and waterbirth. juli 2022

    Maternal and neonatal outcomes following waterbirth: a cohort study of 17 530 waterbirths and 17 530 propensity score-matched land birth. Mei 2002

    Waterbirth in Sweden - a comparative study. Jan 2018

    Onderzoek naar pijnbeleving van vrouwen die in bad bevielen:

    Immersion in water for pain relief and the risk of intrapartum transfer among low risk nulliparous women: secondary analysis of the Birthplace national prospective cohort study. 2014;

    Meer lezen

    Waarom een geboorteplan?
    Weeën
    Geboortefotograaf
    Onderwerpen A-Z bevallen
    10 tips die pijn tijdens de bevalling verminderen
    Begin bevalling herkennen

    Dit bericht delen of bewaren?

    Deel dit bericht via Facebook, Twitter, e-mail of WhatsApp. Later lezen of zelf bewaren? Mail het dan naar jezelf.

    Met een zelfverzekerd gevoel bevallen?
    In deze cursussen antwoorden op al jouw vragen.

    Gerelateerde berichten
    Bevallen In Het Ziekenhuis, Wat Zit Er In Je Ziekenhuiskoffertje
    Benodigdheden voor de ziekenhuis bevalling

    Wat neem je eigenlijk mee als je in het ziekenhuis gaat bevallen?

    Inwendig Onderzoek
    Inwendig onderzoek

    Is een inwendig onderzoek nodig tijdens zwangerschap? En hoe vaak gebeurt het tijdens je bevalling?

    tips omgaan met pijn bevalling
    Hoe ga je om met de pijn, wat zorgt ervoor dat je goed ontsluit?

    Alle info om de weeën zo goed mogelijk op te vangen. En uitleg ho de ontsluiting werkt.

    man steunt vrouw tijdens bevalling
    Persweeën

    Hoe herken je persweeën en wat als je nog niet mag persen?

    Wanneer Begint De Bevalling, De Baby Is De Baas
    De baby is de baas

    Het lijkt er op dat de baby bepaalt wanneer de bevalling begint.

    Hoe Gaat Dat Ontsluiten, Verweken En Verstrijken Van Baarmoedermond
    Begin bevalling: voor iedereen anders

    Hoe je bevalling begint is per persoon verschillend, toch zetten we eea voor je op een rijtje