Ruggenprik bevalling

De meest effectieve pijnbestrijding

Een ruggenprik is zonder twijfel de meest effectieve pijnbestrijding tijdens je bevalling. Kun je van te voren regelen dat je een ruggenprik wilt? Zijn er ook nadelen aan een ruggenprik? Wat kun je verwachten als je een ruggenprik krijgt? Wij zetten het voor je op een rijtje

Ruggenprik bevalling

De meest effectieve pijnbestrijding

Een ruggenprik is zonder twijfel de meest effectieve pijnbestrijding tijdens je bevalling. Kun je van te voren regelen dat je een ruggenprik wilt? Zijn er ook nadelen aan een ruggenprik? Wat kun je verwachten als je een ruggenprik krijgt? Wij zetten het voor je op een rijtje

Ruggenprik bevalling regelen

Als je van te voren al weet dat je een ruggenprik wilt is het zaak om je in de zwangerschap goed te oriënteren. Niet ieder ziekenhuis biedt even veel mogelijkheden om dag en nacht aanspraak te kunnen maken op een ruggenprik.

Als je de vorige bevalling als zeer traumatisch hebt ervaren kan het zinvol zijn om vóór de volgende bevalling afspraken te maken. Het kan ervoor zorgen dat je een stuk relaxter aan je bevalling gaat beginnen als je zeker weet dat je een ruggenprik gaat krijgen.

De richtlijn is dat iedere vrouw op elk moment kan vragen om een ruggenprik, maar ja dan moet er wel een anesthesist (narcotiseur) aanwezig zijn om de ruggenprik te zetten en die is niet in ieder ziekenhuis 24/7 aanwezig op oproepbaar. Check dit dus van te voren voor het ziekenhuis waar jij wilt gaan bevallen.

Als je vóór de bevalling al zeker weet dat je een ruggenprik wilt, is het zaak hier van tevoren afspraken te maken.
Overleg, ruim voor je uitgerekende datum, met je verloskundige welk ziekenhuis of welke gynaecoloog zij adviseert en vraag om een afspraak met de gynaecoloog tijdens je zwangerschap. Zo weet je in ieder geval van tevoren wat de mogelijkheden zijn in het ziekenhuis bij jou in de buurt.

Gratis Baby op komst pakket

Schrijf je in en ontvang ons nieuwste magazine, het 9 maanden plan, het handboek Gezond zwanger en nieuws omtrent jouw zwangerschap in je e-mail.

 

Bedenk wel dat een ruggenprik een medische ingreep is met de nodige consequenties en bijwerkingen.

De complicaties ,(zie effecten van de ruggenprik) het op voorhand al medisch maken van een gezonde bevalling en de sterk verhoogde kosten, zorgen ervoor dat we in Nederland terughoudend zijn ten opzichte van het geven van een ruggenprik zonder medische indicatie.

Overzicht onderwerpen

    Ruggenprik bevalling altijd mogelijk?

    In Nederland is het niet gebruikelijk om standaard een ruggenprik te geven.

    Maar op eigen verzoek, of op medische indicatie, kan een ruggenprik in bijna ieder ziekenhuis dag en nacht gegeven worden.
    De ruggenprik moet gegeven worden door een anesthesist.

    Sinds begin 2009 is er een richtlijn ten aanzien van pijnbestrijding bij de bevalling. Deze richtlijn zegt dat iedere vrouw, op ieder moment van de dag, moet kunnen vragen om een ruggenprik als de pijn naar haar mening te erg wordt.

    Een normaal verlopende bevalling wordt begeleid door je verloskundige. Of je nu kiest voor een thuisbevalling of een poliklinische bevalling, je verloskundige is je aanspreekpunt. Zij is dus ook degene die in eerste instantie je vraag om pijnbestrijding zal moeten beoordelen.

    Als je denkt dat je bij teveel pijn misschien een ruggenprik wilt, is het verstandig dit onderwerp eens met je verloskundige te bespreken. Het is wel zo plezierig als je verloskundige weet dat je misschien een ruggenprik wilt en je ook kan informeren hoe het geregeld is bij de ziekenhuizen in jouw regio.

    Het is een plezierige gedachte dat de mogelijkheid van pijnbestrijding aanwezig is bij moeizaam verlopende bevallingen of als de barende de pijn niet kan verdragen. Maar we moeten er voor waken om niet om te slaan in “Amerikaanse toestanden” waarbij in sommige ziekenhuizen 90% van de vrouwen die voor het eerst een kind krijgt een ruggenprik krijgt.

    De ruggenprik blijft immers een medische ingreep met alle gevolgen van dien.  Pijnbestrijding is een goed hulpmiddel als het niet anders kan of als de barende aangeeft de pijn niet te kunnen verdragen.

    Effecten ruggenprik bevalling

    Hoewel er zeer veel studies zijn gedaan naar het effect van de epiduraal (ruggenprik) op het verloop van de bevalling, zijn er maar weinig studies die betrouwbare informatie opleveren.
    Het is heel moeilijk om betrouwbaar onderzoek te doen, omdat dit ‘blind’ gedaan zou moeten worden. Dat wil zeggen dat zowel de patiënt als de arts niet moeten weten wie wel/niet medicatie heeft gekregen.
    Bij de epiduraal is dit onmogelijk, omdat zowel de arts als de patiënt weten wie wel of niet een epiduraal heeft gekregen. Toch zijn er enkele onderzoeken die, hoewel niet blind, redelijk tot goed betrouwbaar zijn.
    Deze onderzoeken laten de volgende gevolgen zien op het verloop en de uitkomst van de bevalling:
    Verlengde ontsluitingsduur: vooral bij een vroeg gegeven ruggenprik (minder dan vier centimeter ontsluiting) lijkt de duur van de ontsluiting langer te zijn dan bij een bevalling zonder ruggenprik.
    Hier is een aantal verklaringen voor:
    1) Met een epiduraal moet je liggen op bed. Je zit aan veel ‘toeters en bellen’ en bent hierdoor beperkt in je bewegingsruimte. Denk bijvoorbeeld aan het infuus, het CTG, de bloeddrukband en zuurstofmeter en blaaskatheter.
    2) Pijnbestrijding heeft een remmende werking op de lichaamseigen pijnstillers (Endorfines). Door de daling van Endorfines, daalt ook de productie van de weeënstimulerende Prostaglandines en Oxytocine. Hierdoor is vaker kunstmatige weeënstimulatie nodig.
    Stijging van het aantal kunstverlossingen (inclusief keizersnede): Tot het hier genoemde onderzoek verscheen werd aangenomen dat er meer kunstverlossingen waren bij vrouwen met een epiduraal.
    Het idee hierachter was dat wee-opwekkende middelen voor een weeënstorm kunnen zorgen. De hartslag van de baby kan zo dalen dat een vacuümextractie of spoedkeizersnede moet worden uitgevoerd.
    De persfase is gemiddeld vijftien minuten langer bij een ruggenprik dan bij pijnbehandeling met opiaten of zonder pijnmedicatie. Bij een langere persfase zou de kans op uitputting, foetale nood en dus een kunstverlossing ook groter zijn.
    Uit dit onderzoek blijkt echter dat er geen verschil zou zijn in het aantal kunstverlossingen mét of zonder ruggenprik.

    Maar...in 2023 kwamen nieuwe cijfers naar buiten. Onderzoekers analyseerden het verloop van ruim 600.000 bevallingen. Hieruit blijkt dat het risico op een spoedbevalling (waar een kunstbevalling ook onder valt) 3 keer hoger is na een ruggenprik.
    Effect op de baby: Er is geen verschil in Apgarscores na vijf minuten en opnames op de baby-afdeling bij vrouwen die een epiduraal kregen ten opzichte van opiaten.
    Indirect kan de ruggenprik gevolgen hebben, bijvoorbeeld bij koorts en behandeling met antibiotica.
    Effect op de borstvoeding: Uit onderzoek blijkt dat baby’s van moeders met een ruggenprik minder vaak spontaan naar de borst zoeken, minder goed zuigen en vaker kunstvoeding krijgen.
    Ook hebben zij een hogere temperatuur en huilen zij meer. Moeders die met een ruggenprik bevielen stopten eerder met de borstvoeding.

    Ruggenprik nadelen

    Iedere medische ingreep kent voor- en nadelen. Deze nadelen worden ook wel bijwerkingen genoemd.

    Bijwerkingen ruggenprik:

    Bloeddrukdaling: Een sterke daling van de bloeddruk is de meest voorkomende bijwerking van de ruggenprik bij de bevalling.
    Vergeleken met vrouwen die pijnstilling met Pethidine of Remifentanil kregen komt dit achttien keer zo vaak voor.
    De bloeddrukdaling wordt veroorzaakt door vaatverwijding in het verdoofde lichaam.
    Gevolgen van de bloeddrukdaling kunnen zijn: flauwvallen, lage ademhalingsfrequentie, vertraagde hartslag, verminderde doorbloeding van de niet vitale organen en dus ook van de baarmoeder.
    Door de verminderde doorbloeding van de baarmoeder komt er soms tijdelijk minder zuurstof bij de baby. Soms is dit een reden voor een spoedkeizersnede.
    Ter voorkoming van een bloeddrukdaling wordt er voor de ruggenprik een infuus gegeven.
    Koorts: Vrouwen met een epiduraal krijgen vier keer zo vaak koorts (temperatuur boven 38 graden Celsius) dan vrouwen die opiaten of geen pijnstilling kregen.
    Het is niet te bepalen of de koorts door de ruggenprik komt of dat er een infectie is. Soms is toediening van antibiotica tijdens de bevalling nodig en het kan zijn dat de baby opgenomen moet worden op de babyafdeling en een antibiotica-infuus krijgt. Bij vrouwen die zonder pijnstilling bevallen komt koorts minder dan 1% voor. Bij een ruggenprik gaat het om 11-20%.
    Urineretentie: Niet goed kunnen plassen komt vaker voor na een epiduraal, doordat standaard een blaaskatheter gegeven wordt bij de ruggenprik. Door de verdoving van het onderlichaam voel je niet meer dat je blaas vol is, de katheter zorgt ervoor dat de urine constant wordt afgevoerd. Ook is er een grotere kans op blaasontsteking na het gebruik van een katheter.
    Hoofdpijn: na spinale anesthesie (bv. bij een keizersnede) kan ernstige hoofdpijn optreden die weken kan aanhouden.
    Deze hoofdpijn wordt veroorzaakt door het weglekken van hersenvocht. Ook wanneer een epiduraal meerdere keren geprikt moet worden voor deze goed zit kan lekkage, en dus hoofdpijn, optreden.
    Hoger risico spoedbevalling: half 2023 werden de resultaten van onderzoek naar het verloop van de bevalling na een ruggenprik bekend. Hieruit blijkt dat de ruggenprik het risico op een spoedbevalling 3 keer hoger maakt.

    Ruggenprik toedienen

    Er zijn twee vormen van de ruggenprik, de spinale anesthesie of de epidurale anesthesie. Tijdens de bevalling wordt er bijna altijd gekozen voor de epidurale anesthesie, dit omdat bij de spinale anesthesie het onderlichaam volledig verdoofd is en je de been- en bekkenspieren niet meer kunt gebruiken.
    Bij een spinale anesthesie zou je dus niet kunnen persen, de spinale wordt wel vaak gebruikt bij de keizersnede. Bij de epidurale anesthesie wordt er naar gestreefd om je onderlichaam wel (bijna) volledig pijnvrij te maken, maar wel zo dat je nog controle hebt over je spieren en dus ook gewoon kunt persen. De ruggenprik moet altijd worden toegediend door een anesthesist. Eerst wordt je rug voor een deel ontsmet en de huid plaatselijk verdoofd. Daarna moet je je rug bol maken en voelt de anesthesist met zijn vingers naar de juiste plaats tussen je wervels om te prikken. Vervolgens wordt er een lange naald tussen twee wervels door in je ruggenwervel gebracht.
    De naald stopt in de epidurale ruimte, dit is de ruimte die ligt tussen de vliezen die je ruggenmerg omgeven en de wervelkolom. Er wordt bij een epidurale minder diep geprikt dan bij een spinale, bij een spinale gaat de naald echt door de vliezen heen en komt bij het ruggenmerg in de ruimte waar het hersenvocht zit. Als de naald is ingebracht wordt er eerst gecontroleerd of er geen bloedvat is aangeprikt.
    Als alles in orde is wordt er een katheter door de naald in de wervelkolom gebracht. Deze katheter (een soort heel dun slangetje) wordt op je rug vastgeplakt en de naald wordt verwijderd. Door de katheter wordt de medicatie toegediend. Tijdens het inbrengen van de naald en katheter moet je absoluut stil blijven zitten, wat niet meevalt als je weeën hebt. Het duurt enkele minuten (tot maximaal 20 minuten) voordat de medicijnen gaan werken en je niets meer voelt.

    Bij de epidurale anesthesie wordt er naar gestreefd om je onderlichaam wel (bijna) volledig pijnvrij te maken, maar wel zo dat je nog controle hebt over je spieren en dus ook gewoon kunt persen

    Meer lezen

    VR tijdens bevalling
    Pijnbestrijding bevalling
    Géén grotere kans op kunstverlossing met ruggenprik

    Dit bericht delen of bewaren?

    Deel dit bericht via Facebook, Twitter, e-mail of WhatsApp. Later lezen of zelf bewaren? Mail het dan naar jezelf.

    Met een zelfverzekerd gevoel bevallen?
    In deze cursussen antwoorden op al jouw vragen.

    Titel

    Subtitel

    Inleiding

    Titel

    Subtitel

    Inleiding

    Overzicht onderwerpen

      Meer lezen

      VR tijdens bevalling
      Pijnbestrijding bevalling
      Géén grotere kans op kunstverlossing met ruggenprik

      Dit bericht delen of bewaren?

      Deel dit bericht via Facebook, Twitter, e-mail of WhatsApp. Later lezen of zelf bewaren? Mail het dan naar jezelf.

      Met een zelfverzekerd gevoel bevallen?
      In deze cursussen antwoorden op al jouw vragen.

      Gerelateerde berichten
      Bevallen In Het Ziekenhuis, Wat Zit Er In Je Ziekenhuiskoffertje
      Benodigdheden voor de ziekenhuis bevalling

      Wat neem je eigenlijk mee als je in het ziekenhuis gaat bevallen?

      Inwendig Onderzoek
      Inwendig onderzoek

      Is een inwendig onderzoek nodig tijdens zwangerschap? En hoe vaak gebeurt het tijdens je bevalling?

      tips omgaan met pijn bevalling
      Hoe ga je om met de pijn, wat zorgt ervoor dat je goed ontsluit?

      Alle info om de weeën zo goed mogelijk op te vangen. En uitleg ho de ontsluiting werkt.

      man steunt vrouw tijdens bevalling
      Persweeën

      Hoe herken je persweeën en wat als je nog niet mag persen?

      Wanneer Begint De Bevalling, De Baby Is De Baas
      De baby is de baas

      Het lijkt er op dat de baby bepaalt wanneer de bevalling begint.

      Hoe Gaat Dat Ontsluiten, Verweken En Verstrijken Van Baarmoedermond
      Begin bevalling: voor iedereen anders

      Hoe je bevalling begint is per persoon verschillend, toch zetten we eea voor je op een rijtje