Incontinentie

tijdens de zwangerschap

Een onderwerp waar niet makkelijk over gesproken wordt, maar toch heel veel voorkomt onder zwangere vrouwen.
Hoe komt het en vooral kun je het voorkomen of verminderen? Onze fysio legt uit.

Incontinentie

tijdens de zwangerschap

Een onderwerp waar niet makkelijk over gesproken wordt, maar toch heel veel voorkomt onder zwangere vrouwen.
Hoe komt het en vooral kun je het voorkomen of verminderen? Onze fysio legt uit.

De bekkenbodem ondersteunt alle organen in je onderbuik, de blaas, de baarmoeder en je darmen.

In de zwangerschap wordt de bekkenbodem slapper en door de bevalling rekt de bekkenbodem zo ver uit, om het kind door te laten, dat dit regelmatig voor problemen zorgt.

50 tot 70% van de vrouwen hebben aan het eind van de zwangerschap of als ze pas bevallen zijn last van incontinentie.

Vaak gaat dit spontaan weer over, maar 19% van die vrouwen blijft langdurig last houden van het feit dat ze hun urine of ontlasting niet op kunnen houden. Op onderstaande pagina's lees je hier alles over.

Deze blog gaat over incontinentie in de zwangerschap. Ben je al bevallen, lees dan de blog incontinentie NA de bevalling.

Gratis Baby op komst pakket

Schrijf je in en ontvang ons nieuwste magazine, het 9 maanden plan, het handboek Gezond zwanger en nieuws omtrent jouw zwangerschap in je e-mail.

"*" geeft vereiste velden aan

Overzicht onderwerpen

    Verschillende vormen incontinentie

    • Stress-incontinentie: Stressincontinentie ontstaat wanneer de druk die op de blaas, dus de druk die in de buik heerst, groter is dan de druk die de bekkenbodemspieren kunnen dragen.
      Bij stressincontinentie hebben de meeste vrouwen in rust geen last van urineverlies. Juist bij bewegen, of drukverhogende activiteiten als hoesten, niezen, springen, hardlopen, lachen en bukken ontstaat urineverlies.
      Zoals al eerder werd geschreven, neemt de buikdruk nog meer toe bij zware lichamelijke arbeid zoals b.v. tillen en dragen. Tijdens deze activiteiten is het advies om van tevoren de bekkenbodemspier aan te spannen en goed door te blijven ademen.
      Stressincontinentie is dus het verlies van urine tijdens hoesten, niezen, lachen of tillen.
      Deze vorm van incontinentie komt het vaakst voor in de zwangerschap of na de bevalling.
    • Urge-incontinentie/overactieve blaas: Er is sprake van een overactieve blaas als je de plas niet kunt ophouden als je voelt dat je moet.
      Er is dus geen sprake van een verhoogde druk door hoesten of lachen.
      Je voelt dat je moet plassen, maar voordat je het toilet hebt bereikt plas je al. Je kunt het niet ophouden.
      Urge incontinentie wordt veroorzaakt door een overprikkelde blaaswand. Bij de minste of geringste vulling van de blaas treedt er een plasreflex op. Een overactieve blaas kan worden veroorzaakt door een te gespannen bekkenbodem en door veelvuldig persen tijdens het plassen.
    • Overloopincontinentie: Er is sprake van overloop incontinentie als je niet voelt dat je blaas vol is.
      Je krijgt geen prikkel om te plassen en de blaas wordt te vol. Als de blaas uiteindelijk zo vol is dat hij niet meer kan uitrekken verlies je zomaar urine, vaak in druppeltjes.
      Je verliest dus niet ineens een grote plas. Dit soort incontinentie kan ontstaan na een gynaecologische operatie, maar ook na een langdurige baring kan vochtophoping in de plasbuis ervoor zorgen dat overloop incontinentie optreedt.
    • Echte-incontinentie: Bij echte-incontinentie is er sprake van een lek in de blaas of in de plasbuis, waardoor er continue urine verlies optreedt.
      Het kan ontstaan na een operatie, bij een mechanische ingreep tijdens de bevalling als een tangverlossing, maar ook bij een zeer langdurige uitdrijving (zeer zeldzaam).
    • Fecale incontinentie: Het ongewild verliezen van ontlasting of windjes niet op kunnen houden.
      Deze vorm van incontinentie kan worden veroorzaakt door een totaalruptuur, maar ook door een “normale” bevalling waarbij zichtbaar geen schade is veroorzaakt aan de kringspier. Ook fistels kunnen een oorzaak zijn van fecale incontinentie.

    Bekkenbodemtherapie helpt:

    Stress-, urge- en fecale incontinentie zijn vaak te verhelpen door bekkenbodem therapie. Deze therapie wordt gegeven door een gespecialiseerde fysiotherapeut. Check voor je een afspraak maakt bij een fysio daarom altijd of hij/zij gespecialiseerd is in bekkenbodem therapie. Je hebt geen verwijzing van je huisarts nodig om naar de fysio te gaan. Als je aanvullend verzekerd bent worden de kosten vergoed afhankelijk van het pakket wat je hebt afgesloten voor fysiotherapie.

    Je kunt je alleen richten op je bevalling of je gaat net een stapje verder.

    De combinatie van zwangerschapsyoga, ZwangerFit, mindfulness en een vleugje hypnobirthing zorgen ervoor dat fit blijft én een mooie voorbereiding treft voor je bevalling.

    Jij wilt toch ook een sterk lijf, minder lage rug- en bekkenklachten, ademhalingstechnieken en ontspannen bevallen?

    Goede toiletgang

    Incontinentie in de zwangerschap is een veelvoorkomend probleem, goede toiletgang is belangrijk.

    Tips om te voorkomen dat je incontinent wordt én bij bestaande incontinentie de klachten te verminderen.

    • Het is belangrijk bij elke toiletgang de blaas zo goed mogelijk leeg te plassen. Resturine kan leiden tot blaasontstekingen en prikkelt bovendien de blaas erg snel waardoor er na korte tijd weer opnieuw plasdrang zal ontstaan.
    • Neem altijd de tijd om te plassen. Incontinentie In Zwangerschap, Goede Houding Op Toilet Is Belangrijk
      Ga rechtop op het toilet zitten, de voeten moeten op de grond steunen en plas zo mogelijk in één keer uit.
      Persen tijdens het plassen heeft geen zin en is zelfs schadelijk.
    • Wanneer er geen urine meer komt, wordt het bekken nog een aantal keren (10) gekanteld ten einde ook de laatste restjes urine richting urinebuis te verplaatsen zodat deze ook uitgeplast kunnen worden. Soms helpt het ook nog wat links-rechts te schommelen.
    • Wanneer je echt klaar bent, span je je bekkenbodem één keer goed aan om de urinebuis af te sluiten.
    • Tijdens de ontlasting mag je wel wat meepersen, maar let erop dat je druk opbouwt tijdens het uitademen en met een bolle buik. Als je je buikspieren aanspant dan spant je bekkenbodemspier ook aan en werk je de ontlasting onbewust tegen.
      Wacht tot je goede drang hebt en ga dan ook gelijk naar het toilet. Ga zitten met een licht bolle rug. Adem eerst goed in en pers dan op de uitademing. Wanneer de ontlasting niet komt kun je proberen de drang wat sterker te maken door even flink te gaan bewegen b.v traplopen, lopen of fietsen. Probeer het opnieuw als je weer goede drang hebt.

    Functie bekkenbodem?

    In het onderlichaam van de vrouw bevinden zich van voor naar achter de blaas en de urinebuis, de baarmoeder en vagina en de endeldarm (rectum). In figuur 1 is dit getekend. Vlak voor de blaas ligt het schaambeen, vlak achter de darm ligt het heiligbeen. De organen in het onderlichaam van de vrouw liggen zeer dicht bij elkaar en beïnvloeden elkaar.

    Fig. 1: dwarsdoorsnede door het onderlichaam van de vrouw.

    Incontinentie Na Bevalling Organen In OnderlichaamIncontinentie Na De Bevalling, De Bekkenbodem

    De organen worden ondersteund door de bekkenbodemspieren. De bekkenbodemspieren vormen een groep spieren die als een hangmatje onder in de buik zijn gespannen tussen het schaambeen en het heiligbeen. Behalve het ondersteunen van de bovengenoemde organen, zorgen de bekkenbodemspieren er voor dat men urine, ontlasting en windjes op kan houden en, wanneer men dat wil, kan plassen, ontlasten en windjes laten. De bekkenbodemspieren zijn ook erg belangrijk bij de seksualiteit.
    De functie van de bekkenbodem kan minder worden door:

    • snel en veel afvallen
    • zwangerschap
    • bevalling
    • vaak zwaar tillen
    • chronische obstipatie
    • veel en intens hoesten
    • overgang
    • veel overgewicht
    • een combinatie van bovengenoemde factoren

    Oefeningen bekkenbodemspieren.

    Het is verstandig om tijdens je zwangerschap te beginnen met het oefenen bekkenbodemspieren.

    Het belangrijkste van het oefenen is dat je je bekkenbodem op de juiste manier leert gebruiken, dat je weet wanneer je moet aanspannen en weet wanneer je juist moet loslaten.

    Het is zeer zeker niet de bedoeling van het oefenen dat je een krachtige maar stugge bekkenbodem kweekt. Zo’n bekkenbodem is niet functioneel en zou bij de bevalling alleen maar problemen geven.

    Een goed geoefende bekkenbodem is sterk maar veerkrachtig, vergelijkbaar met een trampoline.

    Een goed geoefende bekkenbodem heeft genoeg kracht om te dragen en om je plas en ontlasting op te kunnen houden. Maar kan ook voldoende ontspannen om urine, ontlasting en het kindje te laten passeren. Ook bij het hebben van seks is een goed ontspannen bekkenbodem belangrijk!

    Het oefenen van de bekkenbodemspieren en het inpassen daarvan in de activiteiten van het dagelijkse leven is een onderdeel van de zwangerschapscursussen die door fysiotherapeuten gegeven worden.

    Oefeningen bekkenbodem:

    • Je kunt zelf leren hoe je je bekkenbodem goed aanspant door op een harde stoel te gaan zitten, je voeten plat op de grond en je benen zo wijd mogelijk, je rug is recht. Je schaamlippen rusten zo echt op de stoel. Vervolgens probeer je te knijpen met je anus en je vagina. Je voelt dan dat je bekkenbodem omhoog komt, dus los van de stoel. Hierbij moet je niet met je billen knijpen en ook je buik niet intrekken. Het enige wat je aanspant is dus je anus en je vaginawand. In het begin kan het moeilijk zijn om de juiste spieren aan te spannen.
    • Probeer het dan eens als je op toilet zit. Als je moet plassen, span je de spier aan waarmee je de plas kunt ophouden, dit is de spier die we bedoelen.
    • Een ander manier om te leren welke spier je moet aanspannen is om een vinger in je schede te brengen. Probeer nu in je vinger te knijpen en weer te ontspannen. Als je dit kunt zonder je billen aan te spannen of je buik in te trekken dan train je de juiste spier.

    Als je eenmaal weet hoe je je bekkenbodemspier moet aanspannen dan is het verstandig om dit dagelijks een aantal keren te oefenen. Vooral als je lang staat probeer je spanning op je bekkenbodem te houden.

    Belangrijke tips om je bekkenbodem te ontlasten:

    • Het is heel belangrijk dat je telkens als je tilt, eerst je bekkenbodem aanspant en dan pas tilt. Let hierbij wel op dat je tijdens het tillen steeds blijft doorademen. Als je tilt met ingehouden adem (wat we bijna allemaal onbewust doen) dan verhoog je de druk in de buikholte waardoor er teveel druk op de bekkenbodemspier komt te staan.
    • Ook als je moet niezen, hoesten of lachen is het verstandig om eerst je bekkenbodem aan te spannen.
    • Daarnaast is een goede toiletgang erg belangrijk voor je bekkenbodem.

    Ontspannen van je bekkenbodemspier is net zo belangrijk:

    Omdat het juiste gebruik van je bekkenbodem ook inhoudt dat je de bekkenbodem goed leert ontspannen is het uiterst belangrijk dat je niet continu spanning op je bekkenbodem gaat houden. Oefen een paar keer per dag met aanspannen en span je bekkenbodem aan bij tillen, hoesten, lachen en niezen, maar overdrijf niet.

    Een te gespannen bekkenbodem geeft klachten tijdens het vrijen, belemmert de ontlasting en is een obstakel tijdens de uitdrijving van de baby.

    Lukt het je niet om controle te krijgen over je bekkenbodem en heb je klachten van incontinentie van urine of windjes/ontlasting, neem dan contact op met een bekkenfysiotherapeut. Zij/hij kan je leren hoe je je bekkenbodemspier goed gebruikt.

    Invloed zwangerschap op bekkenbodem en blaas

    De bekkenbodem:

    Tijdens de zwangerschap neemt door de groei van het kindje en de baarmoeder de belasting van de bekkenbodem in korte tijd erg toe. Daarnaast verslapt de bekkenbodemspier door het hormoon relaxine dat in de zwangerschap in verhoogde mate aanwezig is.
    De bekkenbodem moet veel meer dragen, maar is dus minder sterk door het hormoon relaxine.

    Dingen die de druk/draaglast op je bekkenbodem extra verhogen:

    • Zwaar lichamelijk werk, met name zwaar tillen.
    • Inhouden van je adem bij zwaar tillen

    Zwaar lichamelijk werk en het vasthouden van de adem leiden beiden tot een verhoging van de buikdruk en deze druk kan alleen worden opgevangen door het aanspannen van de bekkenbodemspieren. Over het algemeen kun je zeggen dat wanneer je iets gaat doen dat kracht kost, b.v. iets optillen, je dan voordat je kracht zet eerst je bekkenbodem aan moet spannen en tijdens de hele activiteit moet blijven doorademen. In het begin moet je hier erg bij nadenken maar je zult merken dat het na enige tijd vanzelf gaat.

    De blaas:

    Door de groei van de baarmoeder kan je blaas wat in de knel komen. Doordat er geen ruimte meer is om uit te zetten (dat gebeurt tijdens vulling), kan de blaas minder urine bevatten en zal men vaker, kleinere hoeveelheden, plassen.

    De blaas is een orgaan dat snel geprikkeld is. Wanneer de blaas wordt geprikkeld, trekt deze zich samen hetgeen het gevoel geeft dat je moet plassen.
    Deze prikkeling kan ook ontstaan door bewegingen van het kindje in de baarmoeder. Ook als een (bijna) lege blaas zich samentrekt, geeft dat het gevoel te moeten plassen.
    Dat verklaart waarom je in de zwangerschap vaak voor (bijna) niets naar het toilet gaan.

    De blaas kan tijdens de zwangerschap letterlijk in de verdrukking komen. Door de hoge druk die er ontstaat op de blaas kan stressincontinentie ontstaan.
    Bij deze vorm van incontinentie hebben de meeste vrouwen in rust geen last van urineverlies. Maar als je gaat bewegen, hoesten, niezen of lachen en de buikdruk toeneemt, kunnen er problemen ontstaan. Tijdens deze activiteiten moet van tevoren de bekkenbodem worden aangespannen en worden doorgeademd.

    Soms zijn er problemen met het (uit)plassen. Het is belangrijk bij elke toiletgang de blaas zo goed mogelijk leeg te plassen. Resturine kan leiden tot blaasontstekingen en prikkelt bovendien de blaas erg snel waardoor er na korte tijd weer opnieuw plasdrang zal ontstaan.

    Neem altijd de tijd om te plassen. Ga rechtop op het toilet zitten en plas zo mogelijk in één keer uit. Zorg ook voor een goede toiletgang.

    Problemen rond de ontlasting worden ook regelmatig gesignaleerd tijdens de zwangerschap.
    Het meest zien we vrouwen met obstipatie. Door de toegenomen elasticiteit van de darmen werken deze trager hetgeen kan leiden tot obstipatie. Bij sommige vrouwen wordt dit door het gebruik van ijzerpreparaten nog eens versterkt.

    Een vezelrijk dieet, voldoende vochtinname en voldoende beweging zijn uiteraard eerste belangrijke adviezen. Daarnaast is het toiletgedrag erg belangrijk.

    Soms merken vrouwen dat ze windjes verliezen bij bepaalde activiteiten. Tijdens alle buikdrukverhogende momenten, zoals b.v. bukken en hoesten, kan dit gebeuren. Het is lastig en vervelend maar goed te voorkomen wanneer je bij dit soort activiteiten weer je bekkenbodem spant.

    Tijdens de bevalling moet het kindje de bekkenbodem passeren. Deze spierlaag wordt daarbij fors opgerekt, zo fors dat in de meeste gevallen er duidelijk sprake is van overrekking en spierscheurtjes in de bekkenbodem en in de zenuwen die de bekkenbodem verzorgen.
    Ook langdurige druk op de bekkenbodem leidt tot schade aan de zenuwen.
    Door de bevalling kunnen ook de schedewanden overrekt raken en kan de urinebuis wat naar beneden gedrukt worden. Kunstverlossingen, vooral de tangverlossing die gelukkig bijna niet meer gedaan worden, verhogen het risico van erge schade aan de bekkenbodemspier.

    Meer lezen

    Hartkloppingen en zwanger
    Striae in zwangerschap (zwangerschapsstriemen)
    Buikpijn zwanger
    Voorweeën
    Menstruatie-achtige buikpijn
    Ben ik zwanger? Ontdek alle symptomen zwangerschap die je kunt ervaren

    Dit bericht delen of bewaren?

    Deel dit bericht via Facebook, Twitter, e-mail of WhatsApp. Later lezen of zelf bewaren? Mail het dan naar jezelf.

    Met een zelfverzekerd gevoel bevallen?
    In deze cursussen antwoorden op al jouw vragen.

    Gerelateerde berichten
    Alcohol In De Zwangerschap Kan 1 Glaasje Kwaad
    Alcohol in de zwangerschap

    Wat doen alcohol met je baby in de zwangerschap?

    Tweeling, 1 Of 2 Eiig, Dit Is Het Verschil
    Meerling zwangerschap

    Hoe ontstaat een twee (of meer) ling eigenlijk? Is het erfelijk?

    Echo
    Echo

    Welke echo's kun je in de zwangerschap krijgen en welke zijn standaard?

    Pretecho, Waar Let Je Op Als Je Een Pretecho Wilt Laten Maken
    Pret echo

    Als je een pretecho wilt laten maken zijn er een aantal dingen die je van te voren moet weten en Lees meer

    zelf hartje luisteren
    Zelf naar het hartje luisteren baby

    Als partner kun je prima zelf het hartje luisteren van je baby. Wij leggen uit hoe.

    zwangerschapscontroles
    Wel of niet mee op controle

    Gaat je partner mee op controle en zo ja hoe vaak dan?